Dzisiaj w kalendarzu hebrajskim wypada dzień świąteczny, zwany Tu Biszwat. Dosłownie ta nazwa oznacza: „Piętnasty dzień miesiąca szwat” („Tet” i „waw” posiada wartość liczbową 15, a szwat to nazwa miesiąca). Mędrcy Izraela już w starożytności ogłosili piętnasty dzień miesiąca szwat Nowym Rokiem Drzew. Dlaczego?
Jego genezę znajdujemy w 3 Księdze Mojżeszowej: „Gdy przyjdziecie do ziemi [Izraela] i będziecie sadzić wszelkie drzewo [rodzące] jadalny owoc, będzie wam ten owoc wzbroniony. Przez trzy lata będzie wam wzbroniony i jedzony nie będzie. A w czwartym roku wszelki jego owoc będzie święty, na chwałę Boga. A w piątym roku możecie jeść jego owoc” (19: 23-25). Aby właściwie przestrzegać tego prawa i wiedzieć, kiedy należy przynieść owoce do świątyni, a kiedy można z nich korzystać, byłoby konieczne zapamiętanie daty zasadzenia każdego drzewa osobno. Aby ułatwić obliczanie, ustalono zbiorowe „urodziny” wszystkich drzew sadzonych w ziemi Izraela.
Choć zatem ten pamiątkowy dzień nie wyrasta bezpośrednio z nakazów Tory, jednak miał swoje znaczenie w jej wypełnianiu.
Dzisiaj najpowszechniejszym elementem tradycji Tu Biszwat jest spożywanie owoców – najlepiej pochodzących z Izraela, albo takich, z jakich Erec słynie: fig, daktyli, winogron, granatów, oliwek – i różnych słodkich przysmaków.
W ziemi Izraela, miesiąc szwat (styczeń-luty) zwiastuje bliski koniec pory zimowej, i jest to czas, kiedy sezon opadów deszczu dobiega końca, a roślinność przygotowuje się, aby na nowo rozkwitnąć. Takie „pogranicze” pór roku daje nadzieję rychłego odradzania się życia w przyrodzie.
Dlatego wśród głównych motywów święta można wymienić: odrodzenie (ziemi, pory roku), odnowa, początek, cykl życia, sadzenie i zakorzenienie, owocowanie, dobre życie oparte na posłuszeństwie Torze (patrz: Psalm 1).
„Zakorzenienie” odnoszone jest przede wszystkim do ostatecznego powrotu Żydów na Syjon, jak zapowiedział prorok Amos: „I odmienię los mojego ludu izraelskiego, tak że odbudują spustoszone miasta i osiedlą się w nich. Nasadzą winnice i będą pić ich wino, założą ogrody i będą jeść ich owoce. Zaszczepię ich na ich ziemi; i nikt ich już nie wyrwie z ich ziemi, którą im dałem – mówi Pan, twój Bóg.”
W czasach Wygnania, poza ziemią Izraela i bez świątyni, to święto zyskało nowe znaczenie – jako możliwość okazania tęsknoty za Syjonem i wyrażenia duchowej łączności z ziemią obiecaną, która zawsze stanowiła jeden z niezbywalnych elementów tożsamości narodu wybranego. W hagadzie jest powiedziane: przez tysiąc lat naród żył na Syjonie, a przez dwa tysiące lat Syjon żył w swoim narodzie.
Akurat w święto Tu Biszwat w styczniu 1949 roku, zaraz po zakończeniu zwycięskiej Wojny o Niepodległość, prezydent Izraela Chaim Weizmann, otwierając posiedzenie pierwszego Knesetu niepodległego państwa, powiedział: „Każdy Żyd ma więź z Erec Israel. Modlimy się o powrót wygnańców, ażeby więcej i więcej ludzi zapuściło tu korzenie i wspólnie z nami odbudowywało państwo Izrael, sprawiając, że ten spustoszony kraj zakwitnie…” W krótkim czasie, do 1951 roku, liczba Żydów w Izraelu wzrosła z 600 tysięcy do 1.5 miliona.
Mędrcy Izraela, mówiąc w przenośni o „potrójnym sznurze”, który nie może zostać rozerwany (Kazn 4:12), odnosili go do: Tory, narodu żydowskiego i ziemi Izraela. Kiedy wszystkie trzy zostaną mocno i harmonijnie złączone, wówczas nastanie pełne i ostateczne wybawienie. Dlatego Boży przeciwnik trudzi się, aby tę nić zerwać.
Od powstania państwa Izrael, 14 maja 1948 roku, nasze pokolenie ma niepowtarzalny przywilej obserwowania cudu odradzania się związku między ziemią, narodem żydowskim i Słowem Bożym, i może zgłębiać jego prorocze znaczenie. Obietnice gwarantujące tę ziemię Izraelowi są wieczne, niezmienne, i nieodwołalne.
Tak jak wyczekujemy wiosny i pilnie wypatrujemy zwiastunów jej nadejścia, tak uczmy się obserwować Izrael i rozpoznawać czasy, w których żyjemy – bo „drzewo figowe mięknie i wypuszcza listki” (Mt 24:32).
Emanuel Machnicki