Zacznę od przypomnienia znaczenia słowa alija. Alija oznacza „wstępowanie, wznoszenie się, podchodzenie” i pochodzi od czasownika ola, znaczącego dosłownie „wznosić się wspinać, iść w górę”*). Alija to ruch zmierzający do osiągnięcia wyższego miejsca w przestrzeni, zarówno w sensie fizycznym, jak też duchowym. Za aliję zwykło się uznawać każdy akt emigracji do Ziemi Obiecanej, poczynając od opuszczenia przez lud żydowski pod przewodnictwem Mojżesza Egiptu i wkroczenia wraz z Jozuem do obiecanej przez Boga ziemi.
Osoba dokonująca aliji to ole (hbr. ole chadasz – nowy przybysz; ola chadasza – nowa przybyszka; olim chadaszim – nowi przybysze).
W potocznym rozumieniu słowa alija używa się do opisu trwającej do dziś masowej emigracji Żydów począwszy od lat osiemdziesiątych 19 w. do Palestyny, a potem do Izraela.
W przyjętym w tradycji żydowskiej układzie ksiąg Biblii Hebrajskiej – Tanach – ostatnimi słowami zapisanymi w kończącej ją 2 Księdze Kronik są słowa króla perskiego Cyrusa, nazwanego w Księdze Izajasza (Iz 45:1) Bożym pomazańcem: „Kto z całego Jego ludu jest wśród was, niech Pan, jego Bóg, będzie z nim – niech wyrusza!”
Wielu religijnych Żydów kojarzy aliję z powrotem do Ziemi Obiecanej jako wypełnianiem się zapisanej w Biblii Bożej obietnicy danej hebrajskim patriarchom Abrahamowi, Izaakowi i Jakubowi.
Rabi Mosze Ben Nachman, znany jako Nachmanides, bądź Rambam, widział w aliji jedno z 613 przykazań judaizmu, a Sifra – zbiór ksiąg halachicznych opracowany przez taanitów, wywodzących się ze szkoły Rabiego Akiwy, mówi, że micwa życia w Erec Izrael jest równie ważna jak wszystkie inne razem wzięte, chociażby dlatego, że ważna micwa szmity – roku szabatowego, opisana w 25 rozdziale Księgi Kapłańskiej, może być wypełniona jedynie w Izraelu.
Z pozabiblijnego punktu widzenia ważna rola aliji wiąże się z okolicznością, iż w znacznej części dziejów żydowskich większość narodu żyła w diasporze, gdzie alija dawała nadzieję na uzyskanie możliwości niezależnego rozwoju.
Inicjatywa obchodów Dnia Aliji, zmierzająca do utrwalenia wiedzy o znaczeniu i wartości aliji dla państwa Izrael i podkreślenia ogromnego wkładu olim w jego odrodzenie, została podjęta w 2012 r.
Do kalendarza żydowskiego dodano to święto w 2016 r., po zatwierdzeniu przez Kneset odpowiedniej ustawy. Za uzasadnienie ustanowienia Dnia Aliji uznano potrzebę podkreślenia znaczenia żydowskiej imigracji do historycznej Ziemi Izraela, jako podstawy istnienia Państwa Izrael. Służy temu odwoływanie się do opisanego w rozdziałach 3 i 4 Księgi Jozuego wejścia ludu Izraela do Ziemi Obiecanej, wiązane z 10 dniem miesiąca nisan, oraz przypominanie Bożej obietnicy zapisanej w Księdze Izajasza 11:11-16; 43:5-6; 51:11.
Dzień Aliji wyznaczono na 7 dzień miesiąca cheszwan odpowiadający 10 dniowi miesiąca nisan kalendarza religijnego – na pamiątkę tego, że wtedy lud żydowski pod wodzą Jozuego, niosąc Arkę Przymierza, przekroczył w Gilgal Jordan i wkroczył do obiecanej mu ziemi. Uznano to za pierwszą masową aliję.
Motyw aliji przewija się w tekście Deklaracji Niepodległości Izraela:
„Naród żydowski powstawał w Ziemi Izraela. Tutaj ukształtowała się jego duchowa, religijna i państwowa tożsamość. Tutaj po raz pierwszy stworzył on państwo. Tutaj stworzył skarby kultury ogólnoludzkiej i przekazał całemu światu wieczną Księgę nad księgami.
A później, gdy siłą wygnano naród z jego ziemi, Żydzi zachowali z nią łączność i nigdy nie przestawali się modlić i mieć nadzieję na to, że do niej powrócą i że odtworzą w niej swoją polityczną wolność.
Kierowani tym historycznym i tradycyjnym przywiązaniem, Żydzi w każdym pokoleniu dążyli do tego, by powrócić do swojej dawnej ojczyzny. W ostatnich dekadach zaczęli powracać masowo. Pionierzy, ‘nielegalni’ imigranci i obrońcy, spowodowali, że zakwitła pustynia, przywrócili do życia język hebrajski, zbudowali wsie i miasta, stworzyli kwitnącą społeczność, która kontroluje swoją ekonomię i kulturę. Zbudowali społeczność, która kocha pokój, ale wie, jak się bronić. Która przynosi innym błogosławieństwo postępu i pragnie niezależnego bytu narodowego…”.
Ustanowiony cztery lata temu Dzień Aliji rozpoczyna się w tym roku 4 listopada po zachodzie słońca, a kończy 5 listopada z zapadnięciem zmroku.
Dziękujmy Wszechmogącemu za to, że w trwającej aliji możemy widzieć wypełnianie się przekazywanych przez proroków obietnic względem narodu Jego wybrania!
Felicja Białęcka