20 września po zachodzie słońca zaczął się żydowski rok 5778 – świętem Rosz ha-Szana, zwanym Świętem Trąbienia, w liturgii określanym też mianem Jom ha-Din (Dzień Sądu), oraz Jom ha-Zikaron (Dzień Rozpamiętywania).
W synagodze, zgodnie z biblijnym zaleceniem (Kpł 23:24), tego dnia rozbrzmiewa szofar. Moment trąbienia na szofarze (rogu baranim) jest centralną częścią tego święta. Zgodnie z przykazaniem, każdy Żyd w Rosz Haszana zobowiązany jest usłyszeć dźwięk szofaru. Dźwięk rogu przypomina, że Bóg jest naszym Stwórcą i Królem. Dęcie w szofar jest wyrazem uznania Boga jako króla całego stworzenia – Pana panów i Króla królów, jak również jako osobistego Pana każdego, kto weń wierzy. Nie tylko jako tego, który rozpoczął dzieło stworzenia, ale jako tego, który panuje również dzisiaj.
Dla wierzących Żydów w dniu Rosz Haszana rozpoczyna się dziesięciodniowa pokuta za zło wyrządzone Bogu i ludziom, przygotowująca do Dnia Pojednania – Jom Kipur.
Te dni pokuty, nazywane tradycyjnie Sądne Dni lub Straszne Dni, mają pomóc do zapisania pokutujących do Księgi Życia, toteż żydowskie życzenia noworoczne brzmią: „Na dobry rok bądźcie zapisani” (Leszana Towa Tikatwu).
W ostatnim dniu września przypada święto Jom Kipur – Dzień Pojednania (przebłagania), głęboko zakorzenione w tradycji domu Izraela. Właściwe temu świętu są refleksje dotyczące dotychczasowego życia i jego ostatecznych perspektyw, także ze strony osób nieliczących się z Bogiem, z których wiele zjawia się w tym dniu w synagogach. Chciejmy usilnie prosić Najwyższego, aby jego Duch w swej mocy obdarował wielu chęcią poznawania Haszem i zbliżenia się do Niego. Zachęceni słowami apostoła Pawła (Rz 3:3): „Bo co z tego, że niektórzy z nich nie uwierzyli? Czy niewierność ich zniweczy wierność Bożą?”, ufajmy w spełnienie się obietnicy: „I poznają, że Ja, Pan, ich Bóg, jestem z nimi, i że oni, dom izraelski, są Moim ludem.” Ez 34:30.
W czwartym dniu października jest wigilia trwających 7 dni świąt Sukot (szałasów, namiotów, Kuczek), naznaczonych w Izraelu radosnym gromadzeniem się rodzin w pięknie udekorowanych namiotach, stosownie do zapisanego w Torze nakazu Boga Izraela. Ów bogaty w duchowe treści cykl świąt kończy 22 dnia miesiąca tiszri, który przypada w tym roku 12 października – przepiękne święto Simchat Tora (Radość Tory). Radość ze spotkania i przebywania z Bogiem jest treścią tego święta, obchodzonego przez Żydów w diasporze następnego dnia po zamykającym Święta Szałasów Szemini Aceret (Ósmy Dzień Zgromadzenia). W Izraelu święto Simchat Tora jest częścią Szemini Aceret.
Warto zatrzymać się przy święcie Simchat Tora, gdyż radość z nadania ludowi Bożego wybrania Tory – Prawa – Przymierza jest również naszą radością, jeśli wierzymy, że Tora jet najświętszym darem Boga, Księgą Bożą, Księgą woli Bożej, Księgą Bożej obietnicy, Księgą ludu Bożego symbolizowanego przez drzewo oliwne z jego gałęziami: naturalnymi i wszczepionymi.
Dla spotkania się z Bogiem Tora nabrała u Żydów szczególnego znaczenia po zburzeniu Świątyni Jerozolimskiej, chociaż była już wcześniej podstawą i punktem wyjścia nauczania najznakomitszych nauczycieli. Dowiadujemy się przecież z Ewangelii Łukasza, jak Jeszua z Nazaretu: „…począwszy od Mojżesza i poprzez wszystkich proroków wykładał im, co o Nim było napisane we wszystkich pismach” (Łk 24:27). Z Ewangelii też wiemy, że nasz Zbawca nauczanie swe opierał na Pismach – Kitwe(j) Kodesz, które to określenie używane było na oznaczenie TANACH – Biblii Hebrajskiej. W jej skład wchodziły: TORA (Prawo), NEWI’IM (Prorocy) i KETUWIM (Pisma). Stosunek Jeszuy do Tory pokazuje zapis Mateusza (5:17): „Nie mniemajcie, że przyszedłem rozwiązać zakon albo proroków; nie przyszedłem rozwiązać, lecz wypełnić.” Dowiadujemy się o nim również z innych zapisów w Ewangelii (np. Mt 5:18; 7:12; 22:37-40; 23:23; Łk 10:26-28; 16:17).
W kalendarzu Izraela ma święto Simchat Tora ważne miejsce, chociaż nie jest wspomniane w Biblii Hebrajskiej. Może jego początki wiążą się z czasami Ezdrasza i Nechemiasza, kiedy to w V w. przed n.e. po powrocie z niewoli babilońskiej Tora została publicznie odczytana i zaakceptowana przez lud (por. Ne 8). W tym też może czasie został ustalony cykl czytań z Biblii Hebrajskiej.
Tora stała się podstawą przetrwania judaizmu i narodu żydowskiego; życie według Tory, mimo licznych nieszczęść i wielorakich podziałów, podtrzymywało i podtrzymuje wspólnotę izraelską (por. M. Czajkowski, Lud Przymierza, W-wa 1990, s.36). Toteż w dniu Simchat Tora Żydzi uroczyście wyrażają Bogu wdzięczność za obdarowanie nią.
W synagogach w dniu święta wyjmuje się zwój Tory z aron ha-kodesz (świętej skrzyni) i obnosi z pląsaniem w radosnej procesji wokół bimy (podwyższenia służącego do czytania Tory i jako mównica).
W dniu Simchat Tora świętuje się uroczyście zakończenie rocznego czytania Tory i rozpoczęcie nowego, w niezmienionym od XIII wieku porządku. Zaraz po odczytaniu ostatniego fragmentu z Księgi Powtórzonego Prawa czyta się pierwszy fragment z Księgi Rodzaju. Zachęca to nas, wstawienników, do modlitwy, by Duch Święty w swej mocy obdarzył wielu chęcią poznawania Dawcy Tory i zbliżenia się do Niego, aby mogła się rychło spełnić zapowiedź zapisana przez Ezechiela „I poznają, że Ja, Pan, ich Bóg, jes- tem z nimi, i że oni, dom izraelski, są Moim ludem”.
Jednocząc się w wyrażaniu wdzięczności Najwyższemu za obdarowanie Torą ludu Bożego wybrania i – za jego pośrednictwem – nas, czujmy się zachęceni do modlitwy o łaskę uznania autorytetu Bożego Słowa dla wszystkich spośród naszych rodaków, którzy jej jeszcze nie doznali; aby mogli identyfikować się ze słowami Psalmu: „Słowo Twoje jest pochodnią nogom moim i światłością ścieżkom moim”.
W czasie wypełnionym świętami, kierującymi myśli naszych starszych w wierze braci ku ich Przedwiecznemu Prawodawcy, chciejmy trwać w modlitwie razem z tymi spośród Żydów, którzy się modlą, a być orędownikami pozostałych.
Czujmy się też pobudzeni do gorącej modlitwy o Jeruszalaim. Czternaście lat temu, w październiku, kilkuset przywódców kościołów z ok. 40 krajów rozesłało rezolucję wzywającą wszystkich chrześcijan świata do modlitwy o pokój dla Jeruzalem – miasta wybranego przez Pana na mieszkanie. Jako stały Dzień Modlitwy o Pokój dla Jerozolimy ustalono pierwszą niedzielę października.
Módlmy się więc gorąco o to szczególne miasto – nazywane w psalmach miastem Bożym, uświęconym przybytkiem Najwyższego, miastem Boga naszego (Ps 46), miastem Wielkiego Króla (Ps 48), miejscem odpoczynku Pana (Ps 132), a przez proroka nazywanym: grodem sprawiedliwości i miastem wiernym (Iz 1:26), miastem naszych uroczystych świąt, grodem Pana i Syjonem Świętego Izraelskiego (Iz 60:14).
Odpowiedzmy na wezwanie Księgi nad księgami, zapisane m.in. w Psalmie 122: „Proście o pokój dla Jeruzalemu! Niech żyją w pokoju ci, którzy cię miłują”, w przekonaniu, że Bóg, wierny przymierzu, dotrzymał obietnicy danej Abrahamowi i jego potomkom, sprowadzając ich ponownie do ich ojczyzny, jak to zapowiedział przez swych proroków. Stańmy w wyłomie muru modlitwy przed Panem (Ez 22:30), modląc się o pomyślność dla Izraela i dla Jeruszalaim, dopóki Mesjasz nie uczyni go chwalebnym dla całej ziemi i nie nastaną czasy, zapowiedziane przez Zachariasza: „Tak mówi Pan: Wrócę na Syjon i zamieszkam w Jeruzalem. I znowu Jeruzalem nazwą grodem wiernym, a górę Pana Zastępów – Górą Świętą” (Za 8:3), oraz: „Sprowadzę ich i mieszkać będą w Jeruzalem. I będą moim ludem, a Ja będę ich Bogiem, wiernym i sprawiedliwym.” (Za 8:8).
Felicja Białęcka