Już po raz trzeci wraz z Tanią przygotowałyśmy seminarium na temat Izraela. Odbyło się ono w dniach od 8-10 marca 2019 r.  Po raz drugi to seminarium było na Ukrainie, w pięknym kompleksie hotelowym “Babuszkin Sad”, 6 km pod Kijowem. Dla grupy polsko-ukraińskiej w liczbie 26 osób seminarium było dobrą okazją przede wszystkim do integracji, mimo trudności językowych, uczenia się o Bożych prawdach z Biblii oraz dzielenia się świadectwami z naszego życia.

Tematem było: Jakie ma znaczenie dla chrześcijan modlitwa o Izrael? Mottem było słowo z Listu do Rzymian 10:1 “Bracia, pragnienie serca mego i modlitwa zanoszona do Boga zmierzają ku zbawieniu Izraela”. Wykłady ukazywały ważność modlitwy za Izrael w życiu Kościoła i biblijne podstawy modlitwy i miłości oraz przykłady, ukazywały też kontekst historyczny Polaków, Ukraińców i Żydów, oraz temat “wyjścia” narodu żydowskiego z Egiptu obchodzone corocznie w święto Pesach. Były modlitwy, pieśni oraz koncert pieśni szabatnich.

Wielkim przeżyciem, zwłaszcza dla polskiej grupy, była możliwość zwiedzenia Kijowa z przewodnikiem. Wycieczka pod nazwą “Żydowski Kijów” to był wyjazd do Babiego Jaru, gdzie 29-30 września 1941 r. prawie 33.000 Żydów z Kijowa i okolic zostało zamordowanych. Byliśmy też w Centralnej Synagodze Kijowa i zobaczyliśmy dom, gdzie w 1898 r. urodziła się i mieszkała do siódmego roku życia Golda Meir, późniejsza premier Izraela.

10 Marca, już po seminarium, część naszego grona spotkała się z grupą żydowskich, kijowskich przyjaciół. Wcześniejsze spotkania były z okazji Rosz Haszana czy Chanuki oraz na “Wczasach z Biblią” w Wiśle. Tym razem w gronie 27 osób cieszyliśmy się dwugodzinnym spotkaniem przy obiedzie. Towarzyszył nam Psalm 23, a zwłaszcza słowa: … “zastawiasz przede mną stół”…

  Anna Cieślar.

Fenomen, jakim są Sprawiedliwi wśród Narodów Świata, stał się przewodnim tematem Okrągłego Stołu w Honorowym Konsulacie Izraela w Zachodniej Ukrainie we Lwowie.

Z inicjatywy Konsulatu i Lwowskiej Gminy Progresywnego Judaizmu “Teiwa” z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu odbyło się spotkanie, na którym byli obecni: p. Maksim Szmagin – konsul Państwa Izrael w Zachodniej Ukrainie oraz p. Adela Dianowa – zastępca honorowego konsula i przewodnicząca gminy żydowskiej “Teiwa”. Byli również: p. Aaron Wais z Izraela – historyk i działacz społeczny, ocalony z Holokaustu, prof. Mirosław Marynowicz – prorektor Ukraińskiego Katolickiego Uniwersytetu (greckokatolickiego) we Lwowie, radziecki dysydent, założyciel Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka na Ukrainie; byli także przedstawiciele różnych żydowskich organizacji, historycy, naukowcy i działacze. Również Anna Cieślar, koordynator Zarządu Wspólnoty “Drzewo Oliwne” i Tetiana Kritenko, członek WDO, miały zaszczyt być zaproszone na to wydarzenie.

Temat Sprawiedliwych Wśród Narodów  Świata łączy różne narody i przypomina współcześnie żyjącym jak ważne jest człowieczeństwo i dobroć.

Aaron Wais miał 12 lat kiedy zaczęła się wojna. Urodzony w mieście Borysław w okręgu lwowskim przeżył potworności okupacji, był świadkiem rozstrzelań, żył w getcie, a po ucieczce z getta wraz z całą rodziną ukrywał się w strasznych warunkach.

Oto co powiedział: “Dwie wspaniałe kobiety, których imiona na zawsze pozostaną w mojej pamięci, uratowały moją siedmioosobową rodzinę i jeszcze jednego Żyda, więc razem osiem osób. Były to: Ukrainka, Julia Macziszczyn i Polka, Maria Potężna.  Przez dwa lata w tajemnicy, w ukryciu nawet przed rodziną, przynosiły nam one do naszej kryjówki co 10 dni jeden bochenek chleba i wiadro wody. Nie pytajcie, jak mogliśmy przeżyć w strasznych warunkach ciasnej piwnicy. Ale nie o tym chcę mówić. Chcę mówić o tym, że takie osoby jak ukraińska Julia i polska Maria wróciły nam – Żydom, którym udało się przeżyć lata Holokaustu – wiarę w  człowieczeństwo. Po wojnie wielu zadawało sobie pytanie: Gdzie był Bóg w czasie Auschwitz, Treblinki, Bełżca? Ja nie wiem gdzie On był. Ale nad naszym piekłem w Borysławiu pojawiły się dwa anioły: Julia Macziszczyn i Maria Potężna. Taką mamy odpowiedź na to trudne pytanie. Bóg był dla nas w osobach tych wyjątkowych kobiet. Dzięki takim Sprawiedliwym pośród narodów świata przeżyliśmy.”

Prof. Mirosław Marynowicz wspomniał słowa angielskiego filozofa  Edmunda Burke: “Dla triumfu zła potrzeba tylko, żeby dobrzy ludzie nic nie robili”. Mówiąc o problemie trudnych moralnych wyborów w czasie II wojny światowej zaznaczył, że w XX stuleciu zło ujawniło się na niezwykłą skalę. I stało się jaskrawym dowodem dla samych chrześcijan, jak straszny był upadek chrześcijańskiej cywilizacji w jej działaniu, i jeszcze gorzej, w braku działania. Holokaust na zawsze będzie świadczył o hańbie i wstydzie chrześcijańskiej Europy połowy XX wieku. Skąd czerpali siły ci nieliczni, którzy wbrew istniejącemu porządkowi ratowali Żydów i pomagali im, narażając siebie i swoje rodziny na śmiertelne niebezpieczeństwo?” – z tym pytaniem zwrócił się prof. Marynowicz do wszystkich obecnych.

Oprócz pokuty chrześcijan za antysemityzm, za brak przeciwdziałania czy obojętność warto obecnie skoncentrować uwagę na przykładach prawdziwej cnoty, która była w sercach i czynach zwykłych Ukraińców i Polaków. “Moim życzeniem jest, żeby przyszłe pokolenia naszych narodów były zorientowane na ofiarne życie Sprawiedliwych wśród narodów świata” – powiedziała Anna Cieślar na zakończenie Okrągłego Stołu.

Tetiana Kritenko

Lwów 27.01.2019

W dniach 23 stycznia do 2 lutego odbyły się obchody Międzynarodowych Dni Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu. Wspólnotę „Drzewo Oliwne” reprezentowali Emanuel Machnicki, Tymoteusz Rabinek oraz Szymon i Paulina Stateczni. Głównym organizatorem oraz pomysłodawcą dni pamięci jest prof. Wacław Wierzbieniec z Instytutu Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego, któremu serdecznie dziękujemy za zaproszenie.

W tym roku obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu odbyły się w ponad 70 miejscowościach Podkarpacia. Cieszymy się, że z roku na rok coraz więcej osób oraz organizacji włącza się w upamiętnianie tych straszliwych wydarzeń, które miały miejsce podczas II wojny światowej.

Podczas naszego pobytu na Podkarpaciu mogliśmy uczestniczyć w prelekcjach i wykładach historyków, pokazach filmów o tematyce związanej z Holokaustem, koncertach oraz prezentacji wspomnień ocalonych z Zagłady.

W Rzeszowie odbyła się modlitwa z udziałem rabina Shaloma Ber Stamblera (Chabad-Lubawicz z Warszawy) na cmentarzu żydowskim, który podczas wojny został niemal doszczętnie zdewastowany. Mogliśmy też być świadkami promocji Shimona Redlicha na doktora honoris causa Uniwersytetu Rzeszowskiego. Profesor Shimon Redlich urodził się w Lwowie w 1935 roku i mieszkał w pobliskich Brzeżanach. Podczas wojny ocalał dzięki pomocy Polaków i Ukraińców. W 1950 wyjechał do Izraela, gdzie rozpoczął studia na Uniwersytecie Hebrajskim. Od wielu lat pan Redlich aktywnie działa na rzecz polepszenia stosunków polsko-żydowskich i ukraińsko-żydowskich. Po uroczystości wręczenia dyplomu został wyświetlony film pt. „Powroty Szymona” w reżyserii Sławomira Grünberga i Katki Reszke.

W miejscowości Turze Pole mieliśmy zaszczyt uczestniczenia w odsłonięciu tablicy upamiętniającej zamordowaną  przez niemieckich faszystów rodzinę tak zwanych „Kogutów” (ich prawdziwe nazwiska nie są znane). Po wspólnej modlitwie udaliśmy się do miejscowego ośrodka kultury, by obejrzeć występy dzieci oraz posłuchać prelekcji i wspomnień okolicznych mieszkańców.

W Przemyślu podczas spotkania z osobami rodzinnie związanymi z żydowskim Przemyślem, Szymon i Paulina Stateczni wykonali repertuar psalmów hebrajskich. Psalmy hebrajskie zabrzmiały również w Gniewczynie Łańcuckiej w parafii św. Mateusza podczas nabożeństwa ekumenicznego, upamiętniającego ofiary Holokaustu na tym terenie.

Tymoteusz Rabinek

Jesteśmy wdzięczni Bogu za możliwość wyjazdu na Ukrainę do Lwowa w dniach 1-4 września, gdzie, na zaproszenie środowisk żydowskich, uczestniczyliśmy w obchodach upamiętniających 75 rocznicę likwidacji getta lwowskiego. W latach 1941-43 zamordowano 200 tysięcy Żydów, głównie z okręgu lwowskiego. Część z nich została wywieziona do obozu zagłady w Bełżcu, a pozostałych zgładzono na miejscu. Ostatnim etapem była likwidacja obozu janowskiego, gdzie w Dolinie Śmierci dokonywano masowych rozstrzeliwań.

Wspólnota Drzewo Oliwne została zaproszona przez Pana Michała Pleskowa, kierującego lwowską organizacją żydowską B’nai B’rith, z którą łączą nas serdeczne kontakty i długoletnia współpraca. Oficjalne zaproszenie wystosował również mer Lwowa, patronujący wydarzeniom rocznicowym.
Będąc we Lwowie, odwiedziliśmy także przedszkole żydowskie, stołówkę oraz Muzeum Terroru.
WDO reprezentowali: Emanuel Machnicki, Tymoteusz Rabinek i Andrzej Cieślar.